Urodził się 18 stycznia 1849 roku w Stoczku w województwie siedleckim. Zmarł 25 kwietnia 1938 roku w Gołotczyźnie. Był publicystą, pisarzem, krytykiem literackim a także filozofem i historykiem. Wybitny działacz społeczno-oświatowy, za największe dzieło swojego życia w tej dziedzinie uważał powstanie jeszcze pod rozbiorami szkół rolniczych w Gołotczyźnie i Bratnem. Należał do czołowych ideologów i przywódców pozytywizmu warszawskiego. Studiował historię w Szkole Głównej w Warszawie, a na Uniwersytecie w Lipsku uzyskał doktorat z filozofii. W Przeglądzie Tygodniowym sformułował program młodych pozytywistów, był redaktorem i wydawcą Nowin, przez blisko dwadzieścia lat (1881-1902) wydawał Prawdę, potem miesięcznik Kultura Polska i Humanista Polski. Domagał się dla Królestwa Polskiego autonomii. W latach 1906-1913 założył i kierował Towarzystwem Kultury Polskiej, które miało swoje oddziały m.in. w Ciechanowie, Pułtusku, Mławie, Płońsku. Był gorącym rzecznikiem postępu, oświaty, kultury, walczył o równe prawa dla kobiet, Żydów, zwalczał konserwatyzm, wstecznictwo i klerykalizm. Od 1912 roku aż do śmierci mieszkał w Gołotczyźnie, gdzie związał się wspólną ideą i głębszym uczuciem osobistym z Aleksandrą Bąkowską. Oboje założyli tu dwie szkoły. Świętochowski jeździł do Golądkowa, Sokołówka i innych szkół z odczytami, do niego przyjeżdżało wielu pisarzy i działaczy po słowa otuchy, radę. Wreszcie w Gołotczyźnie powstała większość jego aktualnych po dzień dzisiejszy prac. Jego dorobek pisarski jest bogaty i bardzo różnorodny. Oto tylko niektóre tytuły jego prac: Siedem grzechów głównych, O powstawaniu praw moralnych, Dramata, Liberum veto, O prawach człowieka i obywatela, O prawach mniejszości, Czcigodni Polacy, Historia chłopów polskich, Genealogia teraźniejszości, Pisma wybrane, Wspomnienia i inne. Pochowany został na cmentarzu w Sońsku twarzą zwrócony w stronę szkół rolniczych, które tak ukochał i którym poświęcił dużą część swojego długiego życia oraz prawie cały majątek. Pamięć o nim przetrwa w pokoleniach, w ich świadomości, a tu w Gołotczyźnie powstaje Muzeum im. Świętochowskiego, jest jego pomnik dłuta T. Łodziany, tablica pamiątkowa ufundowana przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Ciechanowskiej na Almie, domu, w którym zakończył się „jeden z najczynniejszych i najowocniejszych żywotów w życiu społecznym i literaturze polskiej” (S. Sandker).
Źródło: E. Lewandowski – „Bratniacy” Gołotczyzna 1984.
